Een studie die gepubliceerd werd in het wetenschappelijke tijdschrift Biological Conservation waarschuwt voor de kritieke situatie waarin de entomologische fauna zich bevindt. Meer dan 30% van de insectensoorten is immers met uitsterven bedreigd. Toch zijn ze onmisbaar voor de goede werking van ons ecosysteem!
Ongeziene bedreiging voor de biodiversiteit
De onderzoekers die het rapport opstelden, zijn duidelijk: we staan voor één van de meest massale uitstervingsgolven sinds het verdwijnen van de dinosauriërs. Ze wijzen met de vinger naar een aantal factoren. De vernieling van het natuurlijke habitat van de dieren, voornamelijk door intensieve landbouw, de oprukkende verstedelijking en menselijke infrastructuren die steeds meer plaats innemen, behoren tot de belangrijkste oorzaken. Daarbij komt het overmatige gebruik van pesticiden en kunstmest, die verantwoordelijk zijn voor bodemvervuiling en het verdwijnen van veel insectensoorten. Klimaatverandering draagt ook bij aan deze uitroeiing omdat het de levenscyclus verstoort en de schaarse middelen waarover de dieren beschikken nog verder doet slinken. Wanneer insecten verdwijnen, is dat niet alleen een probleem voor wetenschappers en ecologen: het heeft directe gevolgen voor de hele voedselketen, de gezondheid van het ecosysteem en daarmee ook de landbouw. Veel gewassen zijn bijvoorbeeld afhankelijk van bestuiving door insecten, voornamelijk bijen en andere bestuivers. Wanneer ze uitsterven zou dat rampzalige gevolgen hebben voor de wereldwijde voedselproductie.
Wat kan je zelf doen? Je tuin als hulpmiddel!
Om deze crisis te helpen bedwingen, kan je zelf actie ondernemen om insecten te helpen behouden. Een eenvoudige en effectieve manier om de biodiversiteit te bevorderen is het plaatsen van een insectenhotel in je tuin, op je terras of zelfs op je balkon. Deze kleine structuren stimuleren de vestiging van insecten die bekend staan als “helpers”, zoals lieveheersbeestjes, vlinders, bijen, oorwormen en kevers. Eenmaal geïnstalleerd in hun nieuwe huis zullen deze dappere werkers verschillende taken uitvoeren, waaronder de bestuiving van planten en tegelijkertijd de aanwezigheid van schadelijke insecten verminderen. Een goed ontworpen insectenhotel biedt ze een veilige plek waar ze kunnen schuilen, hun eitjes leggen of overwinteren. Insecten zijn onmisbare bondgenoten voor tuiniers, en ze dragen actief bij aan de natuurlijke balans van hun omgeving.
De vele voordelen van een insectenhotel
Een insectenhotel is niet alleen decoratief, het speelt ook een fundamentele rol in alle seizoenen. In de winter helpt het insecten om de koude temperaturen te trotseren door ze een schuilplaats te bieden waar ze zich kunnen beschermen tegen slecht weer en vorst. Zo kunnen ze hun activiteiten hervatten zodra de zon weer tevoorschijn komt. Maar in de lente en zomer kunnen insecten die eitjes leggen, zoals bijen, in dezelfde schuilplaats veilig hun larven stockeren.
Wanneer en hoe plaats je een insectenhotel?
De winter is het ideale moment om een insectenhotel te plaatsen: er is minder tuinwerk te doen, dus heb je wat meer tijd om een huisje te bouwen voor de gevleugelde bewoners van de tuin. Als je ervoor kiest om er zelf één te maken, zorg er dan voor dat je natuurlijke materialen gebruikt zoals takken, bamboe of dennenappels om compartimenten te maken die zijn afgestemd op de behoeften van verschillende soorten insecten. En als je je niet geïnspireerd voelt, kun je ook een kant-en-klaar onderkomen kopen, op internet of in een tuincentrum. Door de insectenhotel voor het einde van de winter te plaatsen, heb je bovendien meer kans dat het vanaf maart bezet is. De verscheidenheid aan insecten die het aantrekt zal in de loop van de maanden en jaren uitbreiden, waardoor de biodiversiteit toeneemt.
De juiste locatie kiezen
Het belangrijkste criterium om rekening mee te houden is de plaats van de het insectenhotel. Idealiter wordt het op het zuiden of zuidoosten geplaatst, met de achterkant naar vanwaar de wind meestal komt, met een waterdicht afdak om het te beschermen tegen de regen, en minstens 30 cm boven de grond om het te beschermen tegen opspattend water. Weet ook dat de gekozen locatie redelijk rustig moet zijn, weg van het verkeer indien mogelijk niet ver van bloeiende planten of nectarrijke bloemen, zodat de insecten gemakkelijk toegang hebben tot voedsel.
Andere manieren om de biodiversiteit te bevorderen
Naast een insectenhotel zijn er nog andere dingen die je kan doen om insecten aan te trekken in je tuin. Beperk bijvoorbeeld het gebruik van chemische producten zoals pesticiden, kies voor wilde bloemen of laat bepaalde delen van de tuin braakliggend. Deze minder goed onderhouden gebieden zijn een waardevol toevluchtsoord voor heel wat insecten en dragen bij aan de algehele gezondheid van het ecosysteem.
